W 2018 roku najwięcej przejęć i fuzji w Polsce było w sektorze nieruchomości, przemysłowym, telekomunikacyjnym i IT, usługowym, handlowym oraz finansowo – ubezpieczeniowym.
Utrzymujący się w naszym kraju wzrost gospodarczy sprzyja rozwojowi rynku przejęć i fuzji. W ubiegłym roku, jak wynika z raportu Emerging Europe M&A 2018/2019, zrealizowanych zostało w Polsce 323 tego typu transakcji o łącznej wartości 6,5 mld euro.
Jedną z najciekawszych akwizycji było przejęcie przez Grupę Orlen za około 4,2 mld zł 37 proc. udziałów w czeskiej spółce Unipetrol, dzięki czemu Orlen stał się jej wyłącznym właścicielem. Kluczową transakcję Grupa przygotowuje jednak na ten rok. Po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej, PKN Orlen planuje wdrożyć procedurę związaną z przejmowaniem Lotosu, co pozwoli naszemu, strategicznemu przedsiębiorstwu zostać liczącym się graczem na arenie europejskiej.
Poza tym, w ramach repolonizacji, która wyszła już poza sektor bankowy, państwowy fundusz PFR nabył w ubiegłym roku udziały w krajowych spółkach, przejmując m.in. Pesę, PKL i mniejszościowy pakiet w Solarisie.
Konsolidacja banków
We wspomnianym już sektorze bankowym można obserwować zaś postępujący proces konsolidacji. W minionym roku BNP Paribas sfinalizował przejęcie Raiffeisen Bank Polska, bank Santander wchłonął część Deutsche Bank Polska, a Bank Millennium przejął Euro Bank.
W 2018 roku byliśmy też świadkami wielu transakcji na rynku spożywczym. Przykładem może być przejęcie podmiotów działających w ramach grupy Konspol, specjalizujących się w produkcji i przetwórstwie drobiu przez amerykańską firmę Cargill.
Na rodzimym rynku M&A notowanych jest też coraz więcej transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami zajmującymi się handlem on-line. W listopadzie ubiegłego roku polski dystrybutor sprzętu elektronicznego Morele.net połączył się z Pigu, swoim litewskim odpowiednikiem, tworząc Grupę Morele. A Allegro zainwestowało w eBilet, dystrybutora biletów na imprezy rozrywkowe i kulturalne. Na początku stycznia br. nordycka firma Nets z branży płatności on-line sfinalizowała również transakcję zakupu dostawcy usług płatniczych Dotpay/eCard od funduszu MCI za 315 mln zł.
Przejęcia mniejszych sieci spożywczych
Wśród większych transakcji zrealizowanych w 2018 roku wymienić można też wezwanie zainicjowane przez szwajcarskiego dystrybutora IT Also Holding i fundusz MCI do sprzedaży przez ABC Data 46,5 mln akcji. Przejecie przez włoską grupę Nice polskiej Fibar Group, dostarczającej rozwiązania z obszaru smart home i internetu rzeczy. A także przejęcie firmy Aludesign, producenta komponentów aluminiowych dla branży meblarskiej przez fundusz należący do Tar Heel Capital.
Ponadto, lokalne sieci handlowe przejmowane były w minionym roku przez większych graczy, czego przykładem może być przejęcie Emperii Holding przez Maxima Grupe, sieci Kefirek przez Spar Polska, czy sieci Aligator i Rabat Detal przez Grupę Specjał.
– Zmiany własnościowe, które możemy obserwować na naszym rynku generują dodatkowy popyt w sektorze nieruchomości biurowych, który cieszył się w 2018 roku rekordowym zainteresowaniem, zarówno ze strony inwestorów, jak i najemców. Przejęcia i fuzje realizowane w minionych miesiącach przyniosły nowe transakcje związane z relokacjami biur. Nowi właściciele firm decydują się zwykle na zmianę lokalizacji i podniesienie standardu zajmowanej powierzchni, by poprawić jakości pracy zespołu i przyciągnąć do niego najzdolniejszych ludzi – komentuje Bartłomiej Zagrodnik, Partner Zarządzający w Walter Herz.
– Konsolidujące się firmy, które mają biura w kilku lokalizacjach, zgłaszają natomiast potrzebę optymalizacji zajmowanej powierzchni, a tym samym kosztów związanych z jej wynajmem. Odpowiednio przeprowadzone i dopracowane procesy zmian mogą w takich przypadkach w krótkim czasie przynieść podmiotom znaczące oszczędności, nawet do kilkunastu procent, co przekłada się bezpośrednio na wyniki firm. Znaczące korzyści dają m.in. pakiety zachęt stosowane przez właścicieli budynków biurowców. Należy przy tym zaznaczyć, że swój udział w wolumenie najmu powierzchni biurowych na rynku komercyjnym zwiększają również instytucje i podmioty administracji państwowej – dodaje Bartłomiej Zagrodnik.
Polska drugim rynkiem M&A w regionie CEE
Rok 2018 przyniósł naszemu rynkowi jednak prawie 40 proc. spadek wartości transakcji w sektorze M&A w porównaniu z rokiem poprzednim. W latach 2016-2017 notowaliśmy bowiem w Polsce duże przejęcia, które pozwalały osiągać roczne wartości powyżej 10 mld euro. Pomimo zeszłorocznej korekty, utrzymaliśmy jednak stałą pozycję w regionie, plasując się na drugim miejscu po Rosji. Rynek M&A w Europie Środkowo – Wschodniej odnotował z natomiast w zeszłym roku ponad 12 proc. wzrost wartości zawieranych transakcji, uzyskując jeden z najlepszych rezultatów w ciągu ostatnich pięciu lat – 80,5 mld euro.
Wzrosty wartości transakcji były udziałem Rumunii, Czech i Węgier, a najgorzej wypadła Rosja, dla której 2018 rok był najsłabszy od sześciu lat.
Aktywność inwestorów z Bliskiego Wschodu
Pod względem wartości transakcji na rynku przejęć i fuzji na pierwszym miejscu w regionie CEE z wynikiem 18,18 mld euro uplasował się sektor telekomunikacyjny i IT, źródłem czego było rosnące zapotrzebowanie rynkowe w zakresie telefonii komórkowej, sieci szerokopasmowej i usług kablowych. Pod względem liczby transakcji po raz kolejny najaktywniejszy okazał się sektor nieruchomości i budownictwa, na który przypadło ponad 20 proc. odnotowanych transakcji.
W ubiegłym roku najwięcej kapitału na terenie Europy Środkowo – Wschodniej zainwestowały firmy i fundusze z Wielkiej Brytanii, USA, Kataru i Niemiec. W porównaniu z poprzednimi latami obniżyła się natomiast wartość transakcji z udziałem inwestorów z Chin. Wzrost zainteresowania naszym regionem widoczny był z kolei ze strony inwestorów z Bliskiego Wschodu, przede wszystkim z Kataru i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W Polsce także mogliśmy zauważyć aktywność graczy z tego rejonu, szczególnie z Arabii Saudyjskiej.
Autor: Walter Herz